Loketfrankeermachines

Frankeerstroken uit loket- of baliefrankeermachines -in de jaren negentig werden de klassieke postkantoorloketten met de modernisering van de kantoren vervangen door open balies- onderscheiden zich van de automaatstroken doordat ze alleen frankeergeldig zijn op de dag van afgifte. De stroken hebben vrijwel altijd een datum-aanduiding en hoeven niet te worden afgestempeld, vergelijkbaar met de zogenaamde rood-frankering. We beperken ons tot de frankeerstroken die afkomstig zijn uit door TPG, voorheen PTT, gebruikte machines, dit ter onderscheiding van de particuliere frankeermachines.

Loketfrankeermachines van de firma Frama

Na een proefperiode met ‘Setright’ en ‘Satas’ machines werd vanaf 1977 geëxperimenteerd met loketfrankeermachines van de firma Frama. In Amsterdam -Oosterdokskade- werd met een drietal prototypen (herkenbaar aan de ‘kleine uur-aanduiding’) gewerkt, met als begin-datum 17.10.77. Al snel -december 1978- worden seriemodellen ingezet met ‘grote uur-aanduiding’. Vanaf 20.05.1981 werd bij vijf machines een cliché ingezet waarbij een FM-nummer aanwezig is, voorheen was telkens sprake van de aanduiding FM 000.

Het zou nog tot 27 januari 1986 duren voordat op een groot aantal kantoren (126) Frama loketfrankeermachines in gebruik zouden worden genomen. Postaumaat leverde geruime tijd stroken van de eerste- of laatste-dag van gebruik, ook werden speciale Postaumaat FDC’s gemaakt. Halverwege de jaren negentig werden steeds meer Frama’s buiten gebruik gesteld en per 1 september 1998 werd het gebruik van ruim honderd machines “officieel” beëindigd. Na een korte doorstart met 20 machines besloot PTT toch om niet met de Frama loketfrankeermachines door te gaan.

Baliefrankeermachines van de firma Hytech

Een korte periode waarin met printers van de firma Hytech automaatstroken werden beproefd (zie hiervoor de pagina automaatstroken Nederland), bleek de opmaat te vormen voor het op grote schaal inzetten van baliefrankeermachines van Hytech. In Nederland is op 29 mei 2001 de eerste Hytech baliefrankeermachine in gebruik genomen in PTT Business Points. Business Points zijn lokaties die zich voornamelijk richten op de zakelijke post van het midden- en kleinbedrijf. In juni 2002 zijn successievelijk nog 30 machines geplaatst. De machines produceerden witte zelfklevende stroken met rode opdruk.

Op 2 juli 2001 is de witte strook vervangen door een rood/oranje strook met zwarte opdruk. In sommige machines is per ongeluk de druk van de witte stroken blijven zitten, waardoor er (kopstaand) verkeerde stroken uit de machine kwamen.

Inmiddels is er een groot aantal Business Points. Er is een overzicht van de postkantoren, businesspoints en servicepunten online. In de loop van 2001 zijn ook alle “gewone” postkantoren uitgerust met deze printers.
Vanaf 2 januari 2002 wordt op deze stroken de waarde niet meer in f aangegeven, maar in €.

Medio september 2002 is de koptekst PTT POST BV op de bonnen vervangen door TPG Post.

En vanaf eind december 2002 zijn de frankeerstroken met de druk PTTPOST geleidelijk vervangen door rollen met de tekst TPGPOST. Oude voorraden met PTTPOST bleven daarnaast gewoon in gebruik.

Vanaf medio januari 2003 is op de bonnen de tekst GEHOLPEN DOOR VERKOPER toegevoegd. De verkoper diende haar of zijn naam te programmeren.

Sinds 24 maart 2003 wordt op de frankeerstroken van de postkantoren het nummer gedrukt waaronder het postkantoor (PK) bekend is en met ingang van 12 mei 2003 ook op frankeerstroken van business points (BP) en servicepunten (SP).

Op 17 november 2003 zijn in alle postkantoren frankeerstroken in gebruik genomen met de namen van 81 straten overal ter wereld. Deze stroken hebben links en rechts een schijntanding. In de loop van 2004 zijn deze rollen geleidelijk ook geleverd aan business points en service punten, maar daarnaast bleven daar oude voorraden met PTTPOST en TPGPOST gewoon in gebruik.

Vanaf begin april 2005 is het straatnamenpapier geleidelijk in een nieuwe oplage, die minder storingsgevoelig is, in de postkantoren geïntroduceerd. Dit papier heeft geen tanding. In de maanden daarna zijn deze rollen geleidelijk ook geleverd aan business points en servicepunten. Aldaar bleven de oude voorraden met PTTPOST, TPGPOST en met het gekartelde straatnamenpapier gewoon in gebruik.

Begin 2007 is het TPG POST-logo op de stroken geleidelijk vervangen door het TNT post-logo.

Vanaf 2 april 2007 gebruikt TNT het papier ook voor het printen van Aangetekend Binnenland, Garantiepost en Basispakket met de daartoe bestemde barcodes.

Proef met baliefrankeermachines

Op of omstreeks 29 juni 2009 zijn in tien winkels in Z-Holland nieuwe baliefrankeermachines geïnstalleerd. Zij geven bijgaande loketstroken af. Het betreft een proefperiode van ca. 3 maanden.De laatste dag van deze proef was 2 oktober 2009.

De adressen zijn:

 

 

 

 

 

In januari 2011 is het straatnamenpapier massaal vervangen door blanco papier. Tevens is een nieuw vetter lettertype op de stroken ingevoerd.

Een uitzondering vormen de postkantoren (PK). Die gebruiken in 2011 nog wel het straatnamenpapier. De zwarte balk bovenaan is echter vervallen en rechtsboven wordt TNT POST geprint. Bovendien zijn de opdrukteksten op de pakketstroken gewijzigd.

Businesspoints baliefrankeermachine overzicht (versie September 2011)

De laatst bekende strook met die tekst is van 8 juli 2011. Op een strook van 13 juli 2011 bleek TNT Post te zijn vervangen door PostNL. De exacte datum van omzetting moet tussen 8 en 13 juli 2011 liggen.

De achterzijde van het bonnenpapier is in de loop van oktober 2011 gewijzigd. Geleidelijk is het TNT Post-logo vervangen door het PostNL-logo en de tekst Bedankt voor uw aankoop!

Vanaf januari 2007 heeft op de baliefrankeerstroken het TNT post logo gestaan, ook nadat met ingang van 31 mei 2011 de nieuwe organisatie PostNL is ontstaan. Eerst in maart 2013 is het PostNL logo op de stroken aangetroffen. Kennelijk heeft men eerst de voorraad voorgedrukte rollen met TNT post logo opgemaakt.

Deze PK-stroken komen ook voor op wit papier

Daarnaast zijn stroken bekend met een ander type opdruk (vette waardeopdruk), zowel op staatnamenpapier als op wit papier.

Sinds december 2013 is een frame met PRIORITY toegevoegd aan de stroken op post buiten Nederland. Het frame is 19 mm breed. De stroken op post binnen Nederland zijn niet gewijzigd (zie de strook van dezelfde datum 09-12-13).

Vanaf 2 januari 2014 zijn opnieuw enkele wijzigingen aangebracht.
– Het geprinte PRIORITY-frame is vergroot en is nu 25 mm breed.
– De waardeopdruk is als gevolg daarvan 3 mm naar rechts verschoven. Voorheen stond het €-teken recht onder de seconde-aanduiding, nu staat het er iets rechts onder.

– Op alle stroken (zowel voor binnenlandse als buitenlandse post) is aan de rechter zijde een verticale zwarte balk toegevoegd.
– Op alle stroken wordt NEDERLAND voortaan met hoofdletters geprint. Zie de strook van 09-12-13 van PKLP1 114868 (Bruna, 5 Meiplein, Leiden) met Nederland en de strook van 03-03-14 van hetzelfde agentschap met NEDERLAND.

Op 30 juli 2014 dook een strook op, waarop in de PRIORITY-opdruk het PostNL-logo is ingeprogrammeerd. Hetzelfde logo komt daarna voor op de blauwe stickers.

Op 23 oktober 2014 bleek het PostNL-logo in grijs op de witte rollen loketstroken te worden voorgedrukt. Het blijkt om een kopstaande druk te gaan.

In september 2015 kwamen er rollen in omloop, waarop het logo niet meer kopstaand, maar rechtopstaand staat.

En dat is nog niet alles, want twee maanden eerder, in juli 2015, waren er ook rollen met een kleiner rechtopstaand logo opgedoken. Deze kwamen uitsluitend in winkels van Albert Heijn voor.

Met ingang van 1 november 2016 zijn de formule types PKLP, PKLP1 en PKM alle gewijzigd in PKXL1. Daarnaast blijven BPF en BP1 bestaan.

Van 6 – 31 maart 2017 heeft PostNL in 8 vestigingen in Nederland een proef gehouden met loketfrankeermachines van het type Hytech-1710. Deze proef heeft ertoe geleid dat alle Postalvisionmachines zijn vervangen tussen 14 augustus 2017 en 11 december 2018.

Hoe verzamelen?

Ook hier geldt: ieder kan zijn verzameling naar eigen smaak inrichten. Mogelijkheden zijn het verzamelen van:

  • Losse stroken met verschillende waarde-opdrukken, zowel in f als in €.
  • Stroken met bijbehorende bonnen (bonnen worden afgegeven door de machines van de Business Points en soms ook bij de Service Points).
  • Stroken op brieven.
  • Stroken met afwijkingen zoals links of naar rechts verschoven opdruk, verminkte opdruk, schuin afgesneden stroken.

De naamswijziging sinds juni 2002 van PTT POST BV naar TPG POST BV heeft ook zo z’n consequenties voor de doorlopende tekst PTTPOST op de stroken en op de bonnen. Kortom: loketstroken verzamelen is leuk om zo de ontwikkelingen in de moderne postverwerking en de organisatie eromheen te documenteren met stroken en bonnen.

Postalia dienstfrankeermachines

Postalia-frankeerstroken zijn wellicht wat minder bekend, maar zij verdienen zeker een plaats in deze rubriek. Postaumaat-lid Hans Van Apeldoorn heeft zich verdienstelijk gemaakt door het opstellen van een overzicht van de geschiedenis en van alle bekende machinenummers. Met dank aan Hans van Aopeldoorn is het overzicht als PDF bijgevoegd; de lijst machinenummers als Excell-bestand.

Lid worden?

Postaumaat is een levendige postzegelvereniging. Interesse? Kijk dan op de contactpagina.

Iets voor mij?

Spring naar toolbar