Automaatstroken buitenland

De posterijen in een groot aantal landen experimenteren al jaren met automaten, waaruit de klanten zegels -automaatstroken (=AS)- kunnen halen met een door de automaat opgedrukte waarde. Zo kan men ook buiten de kantooruren automaatstroken verkrijgen van de gewenste waarde door geld in te werpen en op een keuzetoets te drukken. De verkregen AS zijn volwaardige postzegels en dienen te worden gestempeld bij gebruik.

Automaatstroken in de beginperiode

In de beginperiode -eind jaren zeventig- werden de stroken verkregen door een cliché-afdruk op wit, al dan niet gewaarmerkt, papier. De inktlinten gaven meestal een lila-rode afdruk. Het raamcliché was vaak zeer eenvoudig, gaf meestal de landsnaam en een eenvoudig ptt-embleem weer, soms gaf een nummer de standplaats van de automaat aan. Dit leverde voor de meeste verzamelaars niet erg aantrekkelijke “plaatjes” op. Na een eerste proef in Frankrijk (Montgeron) werd in Zwitserland vanaf 1976 op grotere schaal met automaten van de firma Frama geëxperimenteerd. Al snel volgden landen als Noorwegen, België en Brazilië. Hieronder zijn een aantal AS uit deze beginperiode te zien.

Moderne automaatstroken

Al vrij snel werd gebruik gemaakt van voorbedrukte papierrollen, waarop meestal alleen nog de waardeaanduiding wordt gedrukt. De motieven van de meeste automaatstroken zijn op dit moment gelijkwaardig aan die van de reguliere postzegels.

Er zijn inmiddels meer dan 50 landen in de wereld die deze automaten kennen. Het verzamelen van deze automaatstroken kan ieder naar eigen smaak inrichten. Suggesties:

• Eén AS of een set standaardwaarden (tarief brief binnenland, binnen Europa en buiten Europa).
• Eén AS of een set op een brief. Veel posterijen zorgen voor eerste-dag enveloppen (FDC).
• Wie zelf automaten bezoekt, kan wel eens tegen een storing of afwijking aanlopen: misdruk, ontspoorde druk, druk op de achterzijde van de rol (rol er verkeerd om ingezet) een onbedrukte AS, etc. Deze afwijkingen verlevendigen de verzameling uiteraard bijzonder.
• Sommige automaten vertonen om de vijfde AS een zwart rugnummer. Ook die zijn het verzamelen waard, zeker omdat er wel verschillen zijn in cijfers of omdat ze soms horizontaal soms verticaal staan.

Diverse automaten geven ook bonnen af, waarop de plaatsnaam en datum van afgifte staat. Het verzamelen van automaatstroken en bonnen levert dan een aardige documentatie op. Men kan zich beperken tot AS uit eigen land, klik voor een overzicht op “Automaatstroken Nederland”. Wie meer wil, kan natuurlijk automaatstroken van Europese landen of van de hele wereld verzamelen.
Documentatie

Er bestaan enkele catalogi voor automaatstroken.
De beginnende verzamelaar kan de uitgave van Von Loeper en Giel nemen;
De verzamelaar die zich wat wil specialiseren, kan de “MICHEL-ATM-Spezialkatalog Ganze Welt” nemen.

Automaatstroken verzamelen: Het verleden, het heden en de toekomst